Doorgaan naar hoofdcontent

Lesje catalogiseren

Wat fijn dat Ingressus naar Leeuwarden wilde komen om ons (catalogiseerders van de mediatheken van Stenden University, Hanzehogeschool en NHL Hogeschool) te informeren over RDA FRBR.
Tja, ik had ervan gehoord. Ik wist dat het er aan stond te komen!
Maar het was goed om bijgepraat te worden, voordat de nieuwe regels moeten worden toegepast.

Het is de bedoeling dat de 'hele wereld'  dezelfde regels gaat toepassen - dus voor iedereen is het even wennen. Officieel gaan de regels al op 1 april in, in de praktijk op 1 juli, of mogelijk pas op 1 september. Maar dan gaat het toch echt gebeuren...!

Eerst kregen we een stukje geschiedenisles, over het ontstaan van de catalogiseerregels.
Uiteindelijk kwam er de ISBD, waarmee je vandaag de dag niet meer uit de voeten kunt, in de wereld van internet en informatie.

Terug naar de basis, gaan we, met de Functional Requirements for Bibliographic Records (FRBR) uit 1997. Het is samengevat in een heel dik boekwerk, waar geen doorkomen aan is. Gelukkig dat we dat niet helemaal hoeven door te nemen!

Kortom:
In de toekomst gaan we uit van de gebruiker. En wat wil de gebruiker?
Die wil FISO, oftewel  "find identify select and obtain".

Cruciaal zijn de vier entiteiten (vergeet ze nooit, en ga ze hanteren!): werk, expressie, manifestatie, exemplaar!



  • Werk - de bron zit in het hoofd van de creator, het hoeft niet te bestáan, er is nog geen fysieke vorm, geen beschrijving
  • Expressie - is nog steeds abstract, het gaat om de vorm van de uitvoering, een bepaald arrangement, etc. Vooral voor openbare bibliotheken een interessante optie
  • Manifestatie - nu is de informatie op een drager gezet, is uitgegeven. Dit wordt vertaald naar het algemene niveau in het GGC (catalogiseeromgeving)
  • Exemplaar - Daar hebben we dan het item in de fysieke vorm

Wat van groot belang is zijn de verschillende, vele, relaties tussen de vier entiteiten (dwarsverbanden). Ook als je behoefte hebt aan méer ingangen, dan mag dat, maar je mag nooit ingangen van anderen weghalen.

De resource heeft altijd gelijk, dus de auteur die op de flap staat bijvoorbeeld neem je over! Je baseert je beschrijving op het harde document, wat voor je ligt. De minimale beschrijving mag nooit tot discussie leiden (eenduidigheid). Gelukkig komen er checklisten, om het gemakkelijker te maken, in de praktijk, en om de standaardisatie door te voeren.

Wat je werksituatie, de dagelijkse praktijk, betreft, op een dag, binnenkort, moet je het gewoon gaan 'doen'. Spring in het diepe, en pas de regels toe. Je zult merken, na wat oefenen, heb je het door.
Er komt trouwens wel een helpdesk bij de KB die je vragen direct wil beantwoorden.
Ook worden er workflows aangemaakt. In ieder geval voor het inwerken van 'simpele' boeken. En je kunt ook zelf workflows aanmaken en die online zetten.

Voorheen had je de relationele database, daarna een hiërarchische database, en nu gaan we op naar de 'graph databases'. De informatie wordt dan opgeslagen als losse informatie-eenheden. En die losse entiteiten worden verenigd via een vorm van 'verwantschap'. 


De les werd besloten met een aantal praktische trucs en tips voor de komende tijd qua catalogiseerpraktijk. Bijvoorbeeld de KMC's 0501 0502 0503, het auteursveld bij de 3000. De transliteratieknop, ook handig om te weten. Je kunt ook scripts toevoegen, om het werkgemak te vergroten. Die kun je zelf maken (de simpele), of laten maken door een programmeur (de ingewikkelde).

Het spannende is, om nu straks te beginnen. En misschien gaan we voor onszelf, als team, nog eens een praktische workshop inplannen. We 'gooien' dan een aantal willekeurige informatiedragers op tafel, en we gaan met zijn allen aan de slag.

Kijken hoever we komen. En leren van elkaar.

Foto's: Huizenga, cop. 2013

Reacties

Populaire posts van deze blog

Glas

Vervelend, die glasscherven op het fietspad. Als iedereen nu eens zijn eigen rotzooi zou opruimen! Want een lekke band vindt niemand leuk. Maar gelukkig is het mooi weer vandaag, en was het goed recreëren in de berm,  wachtend op hulptroepen. En de Wegenwacht liet trouwens niet lang op zich wachten.

Leesjaar ‘24

De drempel naar 2025 is in zicht. Weer een jaar voorbijgelezen. In sneltreinvaart. Hier mijn 15 toppers van dit jaar, van de in totaal 245 titels: 1. De troostbibliotheek / Sara Nisha Adams 2. Anna O. / William Blake 3. Al het blauw van de hemel / Mélissa Da Costa 4. De dagen die komen / Mélissa Da Costa 5. Niets weerstaat de nacht / Delphine De Vigan 6. Verborgen verbintenissen / Delphine De Vigan 7. De gruwel van het gezin / Inès Eshun 8. Als alles is gezegd / Anne Griffin 9. Het lange antwoord / Anna Hogeland 10. Lege huizen / Brenda Navarro 11. Hoop / Andrew Ridker 12. De weldoeners / Andrew Ridker 13. Intermezzo / Sally Rooney 14. Er is een kans / Richard Russo 15. Morisaki’s boekwinkel / Satoshi Yagisawa Dat 2025 een goed leesjaar mag worden!  Nieuwsgierig geworden? Kijk op mijn LibraryThing-pagina.

De eerste warme dag

Op de eerste warme dag in 2025, gewandeld in Eernewoude . Een leuk dorpje in de Oude Venen, Friesland, en nu nog rustig qua watersport. Tijdens de wandeling is het aan te bevelen om vooral te kijken waar je je voeten zet. De wandelroute is bezaaid met veelzeggende Friese spreuken.